بقیه آواز بیات ترک
مطرب به نوایی ره ما بی خبران زن تاجامه درانیم ره جامه دران زن
جامه دران نام یکی از الحان نکیسا موسیقی دان زمان خسرو پرویز می باشد
ملودی این آهنک طوری ساخته شده که وقتی نکیسا آن را حضور شاه مینواخته همه
حاضرین چنان به هیجان می آمدنند که جامه ها را بر تن خویش می دریدندبه همین خاطر
این ملودی یا گوشه را جامه دران نامیدند حا فظ می فرمایند
نه گل از دست غمت رست ونه بلبل در باغ همه را نعره زنان جامه دران می داری
این گوشه در ردیف موسیقی ما در آواز بیات ترک و افشاری بیات اصفهان دستگاه نوا
ودستگاه ماهور نوا خته می شود در بعضی از مکاتب مانند مکتب اصفهان به نام گوشه
افشار آمده نت شاهد آن درجه سوم گام شور است و گسترده ملودی درجه پنجم گام
نام گوشه:امیری=طبرسنانی
گوشه امیری را طبرسنانی یا طبری هم می گویند ساحتار ملودی این گوشه بر مبنای
امیری پازواری خوانده می شود و اشعار این گوشه اغلب از شعرای مازندرانی بوده
در ضمن در قدیم به سرزمین مازندران وگیلان طبرستان می گفتند استاد ابولحسن صبا
این گوشه را در ردیف خود اضافه کرده
ازاین گوشه می توان از آواز بیات ترک به آواز دشتی رفت
حسن مشحون در کتاب خود تاریخ موسیقی ایران آورده آهنگهایی در صفحات شمال به
نجما و کتولی معروفند که نام نجما یا امیر نجمی ازآن مشتق می شود آواز امیر نجمی
با گوشه طبری کمی فرق دارد محل قرار نت شاهد درجه سوم گام شور است و گسترده
ملودی تا درجه پنچم گام
نام گوشه:راک عبدالله
راک از ریشه هندی کلمه راگا به معنی نغمه و سرود گفته شده
این واژه از زمان ساسانیان وارد موسیقی ایران شده در زمان بهرام گور موسیقی فقط
در دربار شاه نواخته می شد روزی که شاه با لباس مبدل به شهر می رود تا از اوضاع شهر
با خبر شود با مردم که صحبت می کند نیاز آنها را به موسیقی درک می کند و برای مردم
تصمیم می گیرد ۴۰۰ لولی که به آنها گوسن هم میگفتند وارد ایران کنند
گوسنها در نمایش و موسیقی و آکروبات بسیار ماهر بودند و آنها در شهر برای مردم
هروز به اجرا می پرداختند در واقع بهرام گور را می توان از بهترین پادشاه ایرانی دانست
که در زمان او موسیقی بسار رونق یافت و به عصر طلایی موسیقی ایزان معروف است
گوشه راک در حال حاضر در ردیف موسیقی ضبط شده و به نام های مختلف و حالت های
مختلف نواخته می شود(راک هندی راک کشمیر راک عبدالله صفیر راک -کرشه راک)
نت شاهد آن روی درجه هشتم گام شور است و گسترده ملودی تا درجه دوازدهم
نام گوشه:گشایش
گشایش بمعنی باز شدن است در ردیف موسیقی ایران با ملودی ها و تعریف های مختلف
آمده و بیشتر با ملودی گوشه داد بطور نا مشخصی ترکیب شده
از طریق این گوشه می توان راه به درجات مختلف گام باز کرد و وارد گوشه های دیگر شد
و همچنین شباهتی به گوشه جامه داران نیز دارد هر دو ملودی قدری حزن انگیز هستند
نت شاهد این گوشه روی درجه چهارم گام شور است
و گسترده ملودی تا درجه پنجم گام
نام گوشه:نیشابورک
نام نیشابور در قدیمیترین کتاب ایرانی اوستا به گونه (ریونت) آمده که به معنای دارنده
جلال و شکوه است و هم اکنون بخشی از شهر نیشابور (ریوند)خوانده می شود
بر اساس نظریه منتسب بودن بسیاری از گوشه های موجود در ردیف موسیقی به شهرهای
ایران گوشه نیشابورک نیز در این چهار چوب قرار گرفته و ملودی آن می تواند به یکی از دهستانهای استان خراسان واقع در حوالی شهرستان سرخس وابستگی داشته باشد
گوشه نیشابورک را در دستگاهای ماهور و نوا و آوازهای بیات ترک -افشاری اجرا میکنند
در گام بیات ترک نیز همانند گام ماهور نت شاهد آن درجه جهارم گام شور است و گسترده ملودی تا درجه ششم گام فقط باید دقت کرد که ملودی نیشابورک با بیات ترک شباهت دارد و با نغمه ترک اشتباه نشود
نام گوشه:فیلی
فیل دهی است کوچک از دهستان میانرود شهرستان آمل
ساختار ملودی فیلی به گو نه ای است که آن را می توان تمرینی برای دانگ اولیه گام ماهور
دانست چرا که از درجه اول گام به صورت پله ای به درجه پنجم گام حرکت کرده و سپس
به نت شاهد بر می گردد و در آواز بیات ترک عینن هم این شکل است
نام گوشه:شکسته
با مدعی بگو که ما خود شکسته ایم محتاج پنجه نیست که با ما درافکنی
چون در پرده ملودی شکسته هنگام اجرای گوشه در آوازها و دستگاها باعث شکستن
فواصل گام و حالت آواز کاملان فرق پیدا میکند این گوشه را شکسته مینامند
نت شاهد درجه پنجم گام شور و گسترده ملودی درجه هشتم گام
نام گوشه:تصنیف بیات تزک
اجرای تصنیف بیات ترک بر اساس و قوانین تصنیف های دیگر انجام میشود
محل نت شاهد روی درجه اول گام گسترده ملودی تا درجه هشتم گام
پایان
سلمک نام یکی از گوشه های موسیقی ایرانی در دستگاه شور می باشد.